Voorwaarts en niet vergeten

Achtergrond

In 2000 vond Jenny Arean het tijd worden voor een terugblik op haar 40-jarige carrière. En terecht, want als je in veertig jaar schrijvers als onder meer Jan Boerstoel, Jurrian van Dongen, George Groot, Robert Long, Ischa Meijer, Annie M.G. Schmidt, Willem Wilmink en Ivo de Wijs weet te inspireren tot speciaal voor jou geschreven nummers, dan ben je een hele grote.

De liedjes uit deze show zijn ook op cd verschenen.

Het verhaal

In "Voorwaarts en niet vergeten" heeft Jenny Arean de hoogtepunten van de afgelopen veertig jaar samengebracht met nieuw materiaal. Spinnend, grauwend en klauwend bewoog ze zich tussen een indringend chanson en een glashard absurd nummer, zoals alleen zij dat maar kan.

Wat heb ik over
Uit "De dame zet zich schrap"

Delfzijl
Uit "Jenny Arean met Lucretia v.d. Vloot"

Fietsen
Uit "Voorwaarts en niet vergeten"

Wiegenlied
Uit "Voorwaarts en niet vergeten"

Lief zijn voor de Duitsers
Uit "Voorwaarts en niet vergeten"

Amsterdams parfum
Uit "De dame zet zich schrap"

Brussels lof
Uit "Neem je een apie voor me mee"

Manke Nelis
Uit "Tip Top"

Cimetière
Uit "Tip Top"

Illusie
Uit "De dames"

Matrozen
Uit "Neem je een apie voor me mee"

Liefde 1920
Uit "Het huishoudschoolsyndroom"

Het mes
Uit "Het huishoudschoolsyndroom"

Kinderen van
Uit de lp "Een hommage aan Jacques Brel"

Als vrienden
Uit "God zag dat het goed was"

Vluchten kan niet meer
Uit "En nu naar bed""

Wat mij betreft
Uit "De dame zet zich schrap"

Of het nou helpt of niet
Uit "Voorwaarts en niet vergeten"

Zing dan
Uit "Alles heeft zijn prijs"

Credits

Muzikanten: Hubert Heeringa en Peter van der Zwaag
Teksten: George Groot & Jenny Arean
Programma-ontwikkeling: Jenny Arean, Jurrian van Dongen, George Groot, Ruut Weissman

Premièredatum

19 oktober 2000, "De Purmaryn" te Purmerend

Recensies

Recensie 1. "Arean voegt oud en nieuw met gevoel samen"

Door: Henk van Gelder

Jenny Arean is, laten we wel wezen, een diva in de niet-ironische zin van het woord. En haar nieuwe soloprogramma, nadat ze vorig seizoen met Jasperina de Jong de hoofdrol in de musical "Heerlijk duurt het langst" deelde, geeft haar weer alle ruimte dat te laten zien. In een zijdeglanzende overjas met de revers van een rokkostuum, die haar theater-allure extra onderstreept, zingt ze nieuw en oud repertoire en praat dat aan elkaar met korte kanttekeningen en vrolijke verhalen uit haar veertigjarige loopbaan - alsof ze in een groepje vrienden het middelpunt van de feestvreugde vormt.

"Voorwaarts en niet vergeten is", naar het lied van Brecht, een combinatie van dierbare herinneringen en verrassende nieuwe liedjes, die door Jenny Arean - onder regie van Ruut Weissman - associatief werden gerangschikt tot een tour de chant. Ze is de chansonnière van het betere Nederlandse lied, veelal naar haar eigen ideeën geschreven door de besten van het land, zoals George Groot, Ivo de Wijs, Jan Boerstoel, Willem Wilmink en de veel jongere Jurrian van Dongen die onder meer het geestige "Lief zijn voor de Duitsers" bijdroeg. Ook keren in dit programma twee navrante liedjes van Ischa Meijer terug, evenals het dwaze Jordaan-lied "De begrafenis van Manke Nelis" uit de voorstelling "Tip Top" en het navrante "Vluchten kan niet meer" van Annie Schmidt en Harry Bannink.

In dat duet uit de musical "En nu naar bed", destijds gezongen door Jenny Arean en Frans Halsema, zingen nu haar begeleiders de tweede stem mee. Het zijn er slechts twee (multi-instrumentalist Hubert Heeringa en toetsenist Peter van der Zwaag), maar ze zetten een krachtig stempel op de show. Bij vlagen zelfs iets te krachtig en overheersend. Jenny Arean is echter de laatste om zich door het orkestrale volume te laten wegblazen. Expressief van haar dwarrelende vingers tot haar dansende voeten, zingt ze elk nummer alsof het op dat moment tot in de kleinste details haar gevoelens vertolkt - van spannende intimiteit tot stralende exuberantie. De kreukelige decordoeken achter haar vallen volkomen weg.

Recensie 2. "Jenny Arean heeft al die tijd allemaal mooie dingen gedaan"

Uit: Volkskrant, oktober 1999
Door: Patrick van den Hanenberg

In twee liedjes laat Jenny Arean horen en zien dat ze alles kan. Volks plat en gevoelig, de beesten uithangen en het publiek de strot dichtknijpen door haar stem eventjes in te houden. Eerst komt "Manke Nelis", een lied uit het begin van de eeuw. In deze uitbundige Jordanese vertelling over een begrafenis die volkomen uit de hand loopt, is Jenny Arean de comédienne die de mensen in de broek laat piesen. Dan draait ze zich om en vervolgt met "Cimetière", over een joodse vrouw die er heftig naar verlangt het graf van haar vermoorde ouders te kunnen verzorgen, maar 'dat is me door die schoften ook ontnomen'.

De twee extreme kerkhof-nummers zijn afkomstig uit het programma "Tip Top" van enkele jaren terug over de joodse rol in het theateramusement. Het is ongetwijfeld een van de mooiste dingen die ze ooit heeft gedaan. Maar als iets duidelijk wordt in "Voorwaarts en niet vergeten", dan is het dat Jenny Arean vrijwel alleen maar mooie dingen heeft gedaan. Veertig jaar geleden begon ze in het ensemble van het ABC-cabaret als een van 'de kinderen van Kan.' Ze vertelt daar smakelijk over. Daarna volgden musicals, duo-voorstellingen met Ischa Meijer en met George Groot, en soloprogramma's.

Van een buitenlandse artiest wordt het probleemloos geaccepteerd en zelfs geëist dat hij telkens weer met oude hits op de proppen komt. In Nederland is het een ongeschreven kleinkunst-wet dat om de twee jaar een volledig nieuw programma in elkaar wordt gedraaid. Maar ook hier is er waarschijnlijk een grotere behoefte aan vertrouwd hoogwaardig materiaal van eigen bodem dan tot nu toe werd erkend. De naam van het theaterprogramma "Voorwaarts en niet vergeten" is perfect gekozen. De kreet herinnert aan een maatschappelijk strijdbare instelling die Arean nog steeds heeft. Het bewijst ook dat de zangeres niet louter op oude successen wil teren. Ze brengt niet alleen toppers als "Vluchten kan niet meer" uit de Schmidt/Bannink musical "En nu naar bed" en "Amsterdams Parfum" (Boerstoel/Van Dijk), maar ook nieuwe nummers van Ivo de Wijs en Jurrian van Dongen.

De laatste roept op om eindelijk eens lief te zijn voor de Duitsers, en niet meer een hotel te reserveren op naam van Anne Frank. Aan de vrolijk gluiperige oogjes van Jenny Arean valt af te lezen dat we deze opdracht niet al te serieus moeten opvatten. "Cimetère" moet ten slotte nog komen.

Het mooiste beeld zit aan het slot. Jenny Arean zet het zwierige "Zing dan" in. Een prachtige variant op het oude verhaal dat een lied de zorgen doet vergeten: 'wring dan de tranen uit je keel'. De smaakvolle zwarte lange mantel van Jan Aarntzen wiegt mee op de maat en maakt de kleine zangeres bijna rijzig. Op zo'n moment verdringt de liedkunst alle andere kunsten even naar de zijkant.

Video